Vervolg ‘Oare Tiden’
Op de tocht over het Sneekermeer, op de heenreis,
vlak voor de storm uit, komt Gab, die achter rijdt, te
vallen.
Hij houdt de stok vast en dit is de enige manier om
ons over circa 200 meter tot staan te brengen. Terug
bij Aegum ontwaren wij twee famkes op het ijs,
Mukke en Trijntje Boekema uit Wartena, ze staan
machteloos op het ijs en kunnen niet terug tegen de
wind in. Wij nemen ze mee.
12 februari: elfstedentocht met als winnaar Karst
Leemburg. Bar koud. Ik mag niet meedoen van mijn
ouders.
14 februari: wij schaatsen naar Leeuwarden-
Menaldum-Berlikum-Wier-Oudebildtzijl-Finkum-
Berlikum-Oudkerk-Ouddeel en terug naar Warga. Op
deze tocht begint het te sneeuwen.
16 en 17 februari: naar Akkrum-Terhorne-Irnsum-
Grouw terug naar Warga.
20 februari: het is prachtig weer, wij starten om half
negen en komen vijf uur weer thuis. De tocht gaat via
Grouw-Sneekermeer-Heeg-Warns-Staveren-
Hindelopen-Workum-Parrega-Bolsward-Wommels-
Oosterlittens-Baard-Jorwerd-Leeuwarden en terug
naar Warga. Albert en Joh. Venema blijven over bij
familie, Jan P. de Boer en ik komen met zijn tweeën
terug. Op de Potmarge wordt gevent met
“gezondheidsteken”, dit zijn suikerslakken, twee voor
één cent.
22 februari: tocht naar Leeuwarden-Bonkevaart-
Rustenburg-Suawoude-Wartena-Warga.
23 februari: tocht naar Grouw-Veenhoop-Opeinde-
Oostermeer-Bergum-Langemeer-Warga, het regent.
1 maart: tot dusver ben ik elke morgen met de slede
naar Leeuwarden geweest om antraciet. Vandaag
mijn laatste keer.
2 maart: weer op schaatsen naar Wirdum-Goutum-
Huizum-Warga.
3 maart: Naar Grouw, ’s middags dooiweer. Hier wint
Barend de tweede prijs, 60 gulden.
7 maart: de Harlingervaart wordt door de Franeker 3
gebroken, arriveert ’s morgens de 10
e
maart in
Harlingen.
12 maart: de Franeker 3 breekt van Leeuwarden over
Wartena naar Sneek
18 maart: de Grouwster boten breken de vaart van
Grouw naar Warga en Leeuwarden.
19 maart: de winter is voorbij. Wij gaan met ons
schip weer turf halen. Trekken door de Nieuwe sloot
naar de Langemeer, gaan hier op de sleep. Bij de
Gaarkeuken vol ijs. De Kiel zit nog dicht, we moeten
via Groningen en Veendam. Dat wordt zeilen of
trekken of jagen met het paard naar Stadskanaal,
Musselkanaal en zo naar achteren in de Valthermond,
waar wij zelf de veenwijken nog moeten breken!
Tot zover de aantekeningen van Jaap Sytema,
aangevuld door Albert van der Meulen over de winter
van 1929. En toen hadden wij nog geen TV-
commentator die sprak van “dit barre noorden”, “dit
verlaten land” en “dit Siberie”. Hij had Friesland in
1929 niet gezien.
J.J.
Hempensermeerpolder
Tekst: Hans de Vries, Dorpsbelang Goutum.
Aanleiding is een bezoek dit jaar van het bestuur van
Dorpsbelang aan de molen.
Bron: bewerking van tekst uit ‘Hempensermeerpolder
in Beeld’, Startnotitie dd. 9/12/15 en Programmaplan
dd. 19/4/17. En Wikipedia.
(18-11-2018)
Ten Zuiden van de Waldwei en de wijk Zuiderburen
ligt de Hempensermeerpolder. Dit artikel gaat over de
geschiedenis van deze bijzondere polder en de functie
van de Hempenserpolder-molen. De polder heeft in
2018 de status van Gemeentelijk Monument
gekregen.
Historische waarde
De droogmaking van het Hempensermeer was één
van de laatste inpolderingen in de Repu-bliek der
Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1773
ontving het toenmalig provinci-aal bestuur een eerste
verzoek tot het droogmalen van het meer. De
volgende aanvraag tot de inpoldering werd gedaan in
1779. Uiteindelijk is in opdracht en voor risico van
vier kooplieden uit Makkum in 1784 een dijk en een
ringvaart om het meer aangelegd. Aan de noordzijde
van het meer werd een molen geplaatst die het 90
hectare grote meer droog moest malen.
In het voorjaar
van 1785 was dit
werk geklaard en
kon het land met
greppels en
sloten in
regelmatige
stukken van zes
pondematen
(ongeveer 2,2
ha) worden
verdeeld. Deze
unieke indeling is
tot op de dag
van vandaag
intact gebleven
(zie plattegrond,
bij de ster).
De slappe bodem was aanvankelijk niet geschikt voor
vee en in 1785 zaaide men er dan ook koolzaad.
In 1788 is aan de noordkant van de Hempensermeer-
polder de eerste boerderij gebouwd. Later kwamen
daar nog twee bij, één aan de oostkant en één aan de
zuidkant van de polder. De polder werd in die tijd
uitsluitend voor de veeteelt gebruikt en daar is later
geen verandering in gekomen. De polder kwam door
een ruilverkaveling in 1982 in het bezit van
Staatsbosbeheer (SBB).
10
