Tot ieders opluchting zou er dus niet gevochten
hoeven worden. Er waren geruchten dat de
Canadezen uit de richting van Warten zouden komen.
En zo was het dan ook een verrassing dat ze rond
15:00 over de Wergeaster Feart arriveerden. De
pramen meerden aan bij de Hilleburen nr. 6 en daar
gingen de vijf kleine pantserwagens aan wal. Net als
in de andere dorpen werden de Canadezen hier ook
massaal ontvangen en bedankt. De mannen
ondergingen het onthaal en de Wergeasters werden
op snoepgoed en ongetwijfeld ook sigaretten
getrakteerd.
Maar de focus lag op het bereiken van Leeuwarden en
de Canadezen vertrokken dan ook al snel weer.
Vlakbij de Gele Eker ontstond er toch nog een
spannend moment toen er ergens een schot gehoord
werd. De Canadezen kwamen onmiddellijk in actie om
de herkomst van dit schot te achterhalen. Al snel
bleek dat leden van de Binnenlandse Strijdkrachten
een schot gelost hadden bij de arrestatie van iemand
die vermoedelijk als collaborateur bekend stond. De
Canadezen waren in deze laatste periode veel minder
bereid om risico’s te nemen en bij de minste
weerstand werd massaal het vuur geopend.
Uiteindelijk was er niks aan de hand, maar dit incident
had dus gemakkelijk anders kunnen aflopen. Harris
en zijn mannen vertrokken daarna echt en
arriveerden uiteindelijk later die dag in Leeuwarden
dat inmiddels bevrijd was door de Royal Canadian
Dragoons.
Online herdenking 10 april 2021 met Canadezen
De bevrijding van Friesland wordt jaarlijks op 15 april
herdacht. Als gevolg van alle beperkingen die covid-
19 met zich meebracht was dat dit jaar niet mogelijk.
Althans niet op de traditionele manier. Halverwege
maart kwam ik in contact met de Canadese historici
en gezamenlijk besloten we om een online herdenking
van de bevrijding van Wergea te organiseren. En
daarin ook met elkaar de voorlopige resultaten van
het onderzoek aan de families van Harris en de
nabestaanden van een aantal andere Canadese
veteranen te presenteren. Hoewel het kort dag was,
lukte het ook om de Nederlandse ambassade in
Ottawa (Canada)s en burgemeester Sybrand Buma te
interesseren voor deelname. En zo vond op 10 april
een mooie en gedenkwaardige online bijeenkomst
plaats. Bij deze bijeenkomst waren naast de
ambassade en burgemeester Buma ook
vertegenwoordigers van de Royal Canadian Hussars,
Stichting “Wurkgroep Werregea Ald – Wergea Nij”,
Historisch Centrum Leeuwarden en uiteraard
verschillende Canadese/Amerikaanse families
aanwezig. Met name de familie Harris was bijzonder
geroerd door zowel de eerbetuiging aan hun vader als
door de resultaten van het onderzoek. Zij wisten
vrijwel niks over waar hun vader precies geweest was
en wat hij had meegemaakt. Alleen al dat resultaat
zorgde ervoor dat we op een zeer succesvolle en
bijzondere bijeenkomst kunnen terugkijken.
Oproep: foto’s en verhalen
Het is mijn streven zoveel mogelijk vast te leggen
zodat dit stukje geschiedenis van Wergea niet
verloren gaat. En hoewel het grootste doel bereikt is
namelijk een gezicht te vinden van een bevrijder van
Wergea is het onderzoek nog niet klaar. Ik ben dan
ook op zoek naar meer informatie.
In tegenstelling tot veel andere dorpen zijn mij van de
bevrijding van Wergea geen foto’s bekend. Mijn
inschatting is dat er wel ergens foto’s moeten zijn
gemaakt. Bij deze doe ik dan ook een oproep aan een
ieder om contact met mij op te nemen als u weet van
het bestaan van een foto. Verder ben ik uiteraard ook
benieuwd naar verhalen van mensen die het nog
meegemaakt hebben.
Edwin Meinsma
15 april 1945 omstreeks 13:00, de Universal Carriers worden
in Grou op pramen geladen (Bron: Idaarderadeel in
Stormgetij. Leven en verzet in Idaarderadeel tijdens de
bezetingsjaren 1940-1945)
De pagina uit het Wardiary van Duke of Yorks Royal
Canadian Hussars waarin de bevrijding van Wergea door
Harris en zijn mannen is vermeld.
Arthur Frederick Harris in 1943, net nadat hij zijn militaire
basisopleiding had afgerond. Hij diende toen
nog bij een
ander regiment: 6th Duke of Connaught’s Royal Canadian
Hussars (foto: familie Wensman-Harris)
3
